Η Μονή βρίσκεται κτισμένη σε υψόμετρο 630 μέτρων στο όρος Ορφανό. Ίσως κανείς θα έλεγε ότι η ονομασία του βουνού οφειλόταν στην ελάχιστη βλάστηση που παρατηρείται στο όρος. Δεν πρόκειται περί αυτού. Η παράδοση αναφέρει πως το βουνό έλαβε την ονομασία του από ένα γεγονός.
Η Μονή χρονολογείται, όπως επίσης και εκείνες του Ζάρκου, της Παναγίτσας και η εγκαταλελειμμένη έως σήμερα του Γριζάνου, στο 1700 μ.Χ. Ένα παιδί το οποίο υπήρχε ορφανό από γονείς έβοσκε το κοπάδι του στο βουνό 4 χλμ. από το κέντρο της Οιχαλίας. Σ’ αυτό το παιδί η παράδοση αναφέρει πως φανερώθηκε η Παναγία υποδεικνύοντας το σημείο που ήθελε να χτιστεί το σπίτι της. Το θέλημα της Παναγίας έγινε πράξη και το όρος ονομάστηκε Ορφανός, από το παιδί που ορφάνεψε μικρό.
Στην Μονή υπηρέτησαν πλήθος Πατέρων. Αυτό μαρτυρείται, μιας και εισερχόμενος κανείς στο Νάρθηκα του Ναού θα αντικρίσει το οστεοφυλάκιο με τα Άγια Λείψανα των Μοναχών. Μοναδική επιγραφή που δίνει σημάδια ζωής Μοναχών στο μοναστήρι είναι εκείνο στο Ιερό του Καθολικού και ειδικότερα στην Αγία Προσκομιδή, που μνημονεύει ως Ηγούμενο της Μονής τον Ιερομόναχο Αμβρόσιο Χαντζή.
Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων ο τελευταίος μοναχός έζησε στο μοναστήρι μέχρι το 1940. Ο μοναχός κατηφόριζε στην Οιχαλία ζητώντας στήριξη από τους κατοίκους. Ο μοναχός εξαφανίστηκε και ίσως το γεγονός οφειλόταν στον πόλεμο.
Το μοναστήρι εγκαταλείφτηκε για περισσότερο από 65 χρόνια. Λεηλατήθηκε, βεβηλώθηκε από ιερόσυλους, ώσπου η Θεοτόκος θέλησε το σπίτι της εκ νέου να ζεσταθεί και να δεχτεί τη χαρά και τις ικεσίες των πιστών της. Το μόνο κειμήλιο που διασώθηκε και παραδόθηκε και φιλοξενείται σήμερα στο μοναστήρι είναι η εικόνα της Παναγίας που χρονολογείται στο 1820. Προ δεκαετίας η Θεια Χάρη έδειξε το δρόμο στον Αρχιμανδρίτη Δωρόθεου που πραγματικά έδωσε ζωή στην Ιερά Μονή. Μέσα στη δεκαετή παρουσία του, ανακαίνισε τον Ιερό Ναό και μέρος κτισμάτων δημιουργώντας το κελί και τους βοηθητικούς χώρους καθώς το αρχονταρίκι, ενώ παράλληλα διαμόρφωσε τον αύλιο χώρο δίνοντας την αίσθηση ενός μικρού παραδείσου.
