Τοξωτό γεφύρι Κεραμιδίου

Βρίσκεται στην έξοδο του χωριού Κεραμίδι, προς το Νότο, και ονομάζεται και “Παλιογέφυρο”. Γεφυρώνει τον ποταμό Ενιπέα – μετά τη συμβολή του Φαρσαλίτη – και εξυπηρετούσε τη συγκοινωνία με την Καρδίτσα και τη Λάρισα. Δεν είναι γνωστό πότε κατασκευάστηκε. Πιθανολογείται μεταξύ 13ου και 16ου αιώνα. Η χρονολόγησή του μαρτυρείται από τα οξύκορφα κλειδώματα των ανακουφιστικών ανοιγμάτων του. Χτίστηκε στην εποχή της Τουρκοκρατίας και είναι ένα από τα εναπομείναντα της Θεσσαλίας.

Αρχιτεκτονική

Αρχικά είχε 4 τόξα. Σήμερα απέμειναν 3, μετά την ανατίναξη του μεγαλύτερου αριστερού τόξου από τους Γερμανούς το 1941. Τα τόξα – ανατολικού ρυθμού – είναι ημικυκλικά με δύο ανακουφιστικά ανοίγματα στα βάθρα. Το δεξιό βάθρο στηρίζεται σε βράχο ενώ τα άλλα θεμελιώθηκαν στο χώμα.

Το μεγαλύτερο τόξο είναι το μεσαίο, με άνοιγμα 8,6 μ. και ύψος 6,2 μ. Τα άλλα δύο έχουν άνοιγμα 7,2 μ. και ύψος 5,9 μ. Τα διαζώματα έχουν πάχος 0,60 μ. το κύριο και 0,20 μ. το δευτερεύον. Τα ανακουφιστικά ανοίγματα – με οξύκορφα κλειδώματα – έχουν πλάτος 1,80 μ. και ύψος 2,80 μ. Τα διαζώματά τους έχουν πάχος 0,35 μ. το κύριο και 0,10 το δευτερεύον. Το συνολικό μήκος του είναι 40 μ. και το πλάτος του καταστρώματος 3,4 μ. Το στηθαίο έχει ύψος 0,50 μ. και πλάτος 0,30 μ. Τα βάθρα έχουν πλάτος 3 μ. και ενάντι έχουν τριγωνικούς προβόλους 1 μ.

Τοξωτό γεφύρι Κεραμιδίου
Τοξωτό γεφύρι Κεραμιδίου
Τοξωτό γεφύρι Κεραμιδίου

Υλικά κατασκευής

Το υλικό κατασκευής του γεφυριού έχει παρθεί από τους γειτονικούς λόφους που είναι ασβεστολιθικοί (τόξα από πελεκητές πέτρες, τύμπανα από αργολιθοδομή επιμελημένης κατασκευής.

Στατική κατάσταση

Το γεφύρι βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση. Αν και παροπλισμένο πλέον, είναι εύκολα προσβάσιμο από τον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί στον Παλαμά. Πλαισιωμένο από τον σύγχρονο αυτοκινητόδρομο με την μπετονένια ζεύξη, το γεφύρι του Κεραμιδιού δεν οδηγεί πλέον πουθενά. Στέκεται όμως με στιβαρότητα και μεγαλοπρέπεια στο τέλος του χωματόδρομου πλαισιωμένο από τις μυρωδιές της γης και τους ήχους της φύσης, ένα γραφικό κομψοτέχνημα σε τέλεια αρμονία χρωμάτων και υλικών με το περιβάλλον του

Ιστορική αξία

Με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού το γεφύρι από το 1987 έχει κηρυχθεί διατηρητέο. Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του γεφυριού “Παλιογέφυρο” κοντά στο χωριό Kεραμίδι Tρικάλων.

«Xαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, σύμφωνα με τις διατάξεις του N1469/50, το παλιό γεφύρι, γνωστό με το όνομα “παλιογέφυρο”, κοντά στο χωριό Kεραμίδι Tρικάλων, επειδή αποτελεί ένα από τα αξιολογότερα και αντιπροσωπευτικότερα δείγμα-τα στο είδος του στον κάμπο της Θεσσαλίας, είναι κατασκευαστικά άρτιο και έχει αξιόλογες λεπτομέρειες, απαραίτητες για τη μελέτη της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής στον τομέα αυτό. Aποτελείται από τρεις μεγάλες καμάρες οι οποίες πατούν στις όχθες του ποταμού και σε δύο μεγάλα τετράγωνα βάθρα, θεμελιωμένα στην κοίτη του. Για την αντιμετώπιση των πλημμυρών έχουν κατασκευασθεί μέσα στα βάθρα μικρότερα οξυκόρυφα τοξωτά ανοίγματα που λειτουργούν και ως ανακουφιστικά. Tο κατάστρωμά του είναι καμπύλο, λιθόστρωτο (καλντερίμι).

Tο γεφύρι επίσης αποτελεί σημείο αναφοράς και είναι συνδεδεμένο με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής».

Τοξωτό γεφύρι Κεραμιδίου
Τοξωτό γεφύρι Κεραμιδίου
Τοξωτό γεφύρι Κεραμιδίου
Τοξωτό γεφύρι Κεραμιδίου
Τοξωτό γεφύρι Κεραμιδίου
Τοξωτό γεφύρι Κεραμιδίου