Στο Ζάρκο Τρικάλων την παραμονή των Φώτων και ανήμερα της μεγάλης εορτής της Ορθοδοξίας, μικροί και μεγάλοι θα αναβιώσουν το «Μπουλούκι» ή το λεγόμενο και αλλιώς «Καβούκι». Ένα Διονυσιακό έθιμο που η ιστορία του χάνεται εκατοντάδες χρόνια πίσω και κάθε χρόνο κεντρίζει τα βλέμματα όλης της Θεσσαλίας.
Το πρωί ξεκινούν οι διαδικασίες για την κατασκευή του «καβουκιού», με τους νέους που συμμετέχουν στο έθιμο να στήνουν από πολύ νωρίς γλέντι στο σπίτι του «καβουκά» και με τις εκδηλώσεις να συνεχίζονται μέχρι το βράδυ της ίδιας ημέρας με δημοτική ορχήστρα, άφθονο φαγητό και αλκοόλ.
Μετά το πέρας της πρωινής πανηγυρικής λειτουργίας, κάτοικοι και επισκέπτες παρακολουθούν στην κεντρική πλατεία του χωριού το πρώτο μέρος του εθίμου. Εκεί που ο «διάβολος», με τον «καβουκά», τον «γιατρό» και τα «αραπάδες» θα δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους, ώστε να διασκεδάσουν τους παρευρισκόμενους.
Το αποκορύφωμα της διήμερης αυτής εορτής, θα είναι το απόγευμα της ίδιας μέρας. Λίγο πριν δύση ο ήλιος (17:00 μμ) πλήθος κόσμου θα μαζευτεί ξανά στην κεντρική πλατεία του χωριού ώστε να χορέψει υπό τους ήχους του κλαρίνου και να παρακολουθήσει το κάψιμο του «καβουκιού», που σηματοδοτεί για τους Ζαρκινούς και επίσημα την έναρξη του νέου έτους.
Για την ιστορία στο έθιμο συμμετέχουν:
– Ο ΚΑΒΟΥΚΑΣ (αυτός που σηκώνει στο κεφάλι το «καβούκι»). Το «καβούκι» είναι μια κατασκευή από καλάμια σε κυλινδρικό σχήμα, μήκους 3-4 μέτρων καλυμμένα με πυκνά πολύχρωμα χαρτιά. Φοράει την κάπα του, μόνο στο ένα μανίκι και στο χέρι του κρατάει μια γκλίτσα για να συγκρατεί το «καβούκι». Τέλος ο «καβουκάς» συμβολίζει τον λαό, ο οποίος έχει στον τράχηλο του, το βάρος του ζυγού, του τυράννου και το «καβούκι» συμβολίζει την Οθωμανική αυτοκρατορία, έχει το σχήμα μιναρέ τζαμιού και όταν καίγεται ο κόσμος χαίρεται για την απελευθέρωσή του.
– Ο ΓΙΑΤΡΟΣ, ο οποίος συμβολίζει την υγεία του «μπουλουκιού» και των κατοίκων. Είναι υπεύθυνος για τα οικονομικά του εθίμου όπως η πληρωμή της παραδοσιακής ορχήστρας και όλων των εξόδων. Στην ιστορία έχει μείνει ως ο εισπράκτορας των φόρων κατά την Τουρκοκρατία.
– Ο ΔΙΑΒΟΛΟΣ ή ΠΑΝΑΣ, είναι ο θεός Πάνας, βαμμένος σε ολόκληρο το κορμί του, ο οποίος φοράει κέρατα τράγου και κουδούνια στη μέση ώστε να κάνει θόρυβο. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας μετονομάστηκε σε «Διάβολο». Ο ρόλος του είναι να βάλει τη φωτιά στο «καβούκι» που φέρει ο «καβουκάς», χορεύοντας εκστασιασμένα.
– Τα ΖΕΥΓΑΡΙΑ (6 με 7) των νέων που συμμετέχουν στο έθιμο είναι όλοι άντρες. (Στο αρχαίο δράμα και τους γυναικείους ρόλους υποδύονταν άνδρες). Είναι ντυμένοι σύμφωνα με την παράδοση, τσολιάδες και ονομάζονται «Γαμπροί». Οι άνδρες που είναι ντυμένοι γυναίκες και φορούν ρούχα της εποχής μας. Ονομάζονται «Νύφες» και αποτελούν τη «γέφυρα» του χθες με το σήμερα.
– Οι ΑΡΑΠΑΔΕΣ, βαμμένοι με μαύρο βερνίκι στο πρόσωπο και στο σώμα, φορούν μαύρα ρούχα, σκούφους, κουδούνια και φτερά από κότες, έχουν καμήλες (κατασκευή από ξύλα και λινάτσες) και αντιπροσωπεύουν τον στρατό των κατακτητών, για αυτό και αποστολή τους είναι να προκαλούν φόβο και θόρυβο.
